مرام و معرفت در شبکه اینترنت، علت ناپدید شدن شدن فیس‌بوک از اینترنت
حدود ساعت ۸:۲۱ عصر روز دوشنبه ۱۲ مهر فیس‌بوک از اینترنت ناپدید شد و بعد از نزدیک به پنج ساعت دوباره برگشت. اما چرا این اتفاق افتاد برای پاسخ به این پرسش لازم است تا بدانیم اینترنت چطور کار می‌کند و اطلاعات در آن به چه شکلی در گردش هستند و چطور مسیر خود را پیدا می‌کنند. اگر دانش فنی دارید جای خوندن این مطلب من، مقاله کلود فلر را مطالعه کنید و یا گزارش کامل فیس‌بوک را بررسی کنید. اما اگر دانش فنی ندارید من سعی می‌کنم در این مطلب با دوری از پیچیدگی‌های فنی خیلی ساده توضیح بدهم داستان از چه قرار بود.
فرض کنید شما قرار است برای مصاحبه کاری به شرکتی بروید. این شرکت نشانی خود را به شما داده است و زمان ملاقات را هم مشخص کرده. این نشانی برای شما ناآشنا است. شما از اولین فرد مورد اعتماد خودتون که آن محل را هم می‌شناسد در مورد راه رسیدن به آن نشانی سوال می‌کنید. حالا فرض کنید این فرد مورد اعتماد عمدا یا سهوا مسیر نادرست را به شما می‌دهد. در این حالت شما یا دیر به مقصد می‌رسید و یا هرگز به مقصد نخواهید رسید.
حالا فرض کنید فرد دیگری که به شما اعتماد دارد از شما که تجربه یک بار رفتن به آن نشانی را دارید در مورد بهترین مسیر رسیدن به آنجا سوال می‌کند. شما چون به نفر قبلی اعتماد کردید همان نشانی و مسیر نا درست را اعلام می‌کنید. به همین شکل این فرد هم به افرادی که به او اعتماد دارند این مسیر و نشانی نا درست را اعلام می‌کنند و در نتیجه شبکه بزرگی از افراد به دلیل اعتماد به هم نشانی‌های نادرست را منتشر می‌کنند.
دقیقا همین فرایند در اینترنت نیز اتفاق می‌افتد. یک نمونه دیگر که در سال ۲۰۰۸ اتفاق افتاد این موضوع را ساده‌تر شرح می‌دهد. در سال ۲۰۰۸، بعد از اونکه فیلمی در یوتیوب در مورد حضورت محمد منتشر شد که مسلمان‌ها آن فیلم را توهین به اعتقادات خودشان برداشت کردند، دولت پاکستان تلاش کرد تا یوتیوب را فیلتر بکند.
پاکستان از همین روش برای فیلتر کردن استفاده کرد. آدرس‌ها و مسیریابی‌های اشتباهی را برای رسیدن به یوتیوب منتشر کرد، و همین باعث شد تا یوتیوب برای حدود دو روز در تمام دنیا فیلتر شود.
فیس‌بوک هم درواقع با یک اشتباه در پیکره‌بندی مسیریابی خود، باعث شد که تمام سرویس‌هایش در دنیا از دسترس خارج شود،انگار که اصلا فیس‌بوک وجود نداشت. اما این چه خطرها و مشکلاتی برای کاربران ایجاد می‌کند؟
۱. فیس‌بوک به دلیل بزرگی و زیرساخت‌های گسترده‌ای که در دست دارد، خود عملا به یک منبع بزرگ اطمینان از مسیریابی تبدیل شده است. چون سیستم‌ها داخلی فیس‌بوک هم از همین زیرساخت استفاده می‌کن، در عمل حتی سیستم‌های داخلی در دسترس نبودند تا بشود این خطا را اصلاح کرد.
۲. هر کسی که برای وارد شدن به سایر وب‌سایت‌ها از زیرساخت فیس‌بوک استفاده می‌کرد، قادر نبود تا از همان سایت استفاده کند. مثلا اگر شما برای Log in به سایت فروشگاه موادغذایی از فیس‌بوک استفاده می‌کردند، مانند تصویر زیر، قادر نبودند وارد همان سایت مثلا خرید مواد غذایی شوند چون زیرساخت فیس‌بوک در دسترس نبود.
۳. چون امکان تایید آدرس‌های مربوط به فیس‌بوک وجود نداشت، ممکن بود هکرها از این وضعیت استفاده کنند و با گرفتن دامنه فیس‌بوک، اقدام به ارسال ایمیل‌ها مثلا فیشینگ بکنند.
اما در این میان این تصویر برای چند ثانیه خنده‌دار به نظر رسید.
در حالی که هیچ آدرسی برای فیس‌بوک در هیچ جای دنیا وجود نداشت، ایران اما برای فیس‌بوک یک آدرس را نشان می‌داد. برخی که ایران را نمیشناختند تعجب کرده بودند که ماجرا چیست؟ دلیلش خیلی ساده است، این آدرس شبکه فیلترینگ ایران است و چون ایران فیس‌بوک را در سطح DNS فیلتر کرده، زمانی که هیچ آدرسی در دنیا برای فیس‌بوک وجود نداشت، ایران این آدرس را نشان می‌داد.
اما از این ماجرا باید درسی بگیریم و اآن این است که فیس‌بوک اینترنت نیست. باید با داشتن قوانین جدید، تمرکز زیاد در یک شرکت را کنترل کرد.
